3 Biện Pháp Ngăn Ngừa Vàng Da Sơ Sinh Sớm

Vàng da rất thường gặp ở trẻ sơ sinh. Có cách nào để ngăn ngừa vàng da sơ sinh hiệu quả?

Vàng Da Ở Trẻ Sơ Sinh

Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng da của trẻ chuyển sang màu vàng do lượng bilirubin được tạo ra cao hoặc do gan không thể loại bỏ bilirubin đủ nhanh. Bilirubin là một chất màu vàng nâu được tạo ra sau khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Cơ thể loại bỏ bilirubin qua phân (phân) và nước tiểu (đi tiểu).

Các Triệu Chứng Của Bệnh Vàng Da Là Gì?

Vàng da rất phổ biến ở trẻ sơ sinh. Nó làm cho da của trẻ sơ sinh và lòng trắng của mắt chuyển sang màu vàng. Có thể phát hiện vàng da ở trẻ trong khoảng từ 1 đến 4 ngày sau sinh. Đầu tiên nó sẽ xuất hiện trên mặt và ngực của trẻ.

Trẻ sơ sinh có nồng độ bilirubin cao hơn (vàng da nặng) có thể rất mệt mỏi và cáu kỉnh, bú kém.

Bệnh Vàng Da Có Ảnh Hưởng Đến Sức Khoẻ Trẻ Sơ Sinh Không?

Hầu hết bệnh vàng da không có hại cho trẻ và sẽ hết khi cơ thể trẻ học cách đối phó với bilirubin.

Nhưng ở một số trẻ sơ sinh có lượng quá nhiều bilirubin thì có thể gây hại. Nếu mức độ bilirubin rất cao, nó có thể ảnh hưởng đến một số tế bào não của trẻ. Trong một số trường hợp hiếm hoi, vàng da nặng có thể gây co giật hoặc dẫn đến điếc, bại não hoặc chậm phát triển nghiêm trọng. Rất may mắn, hầu hết bệnh vàng da thường là không nghiêm trọng và các biến chứng thường có thể được ngăn ngừa.

Cách Ngăn Ngừa Bệnh Vàng Da Ở Trẻ Sơ Sinh?

Xét nghiệm máu khi mang thai

Một số trường hợp không tương thích máu cụ thể có thể khiến nhiều tế bào máu bị phá vỡ hơn, tạo ra nhiều bilirubin hơn.

Xét nghiệm máu giúp bác sĩ biết được nguy cơ và có các biện pháp can thiệp sớm hơn sau khi sinh để giảm nguy cơ vàng da ở trẻ.

Giảm nguy cơ sinh non

Trẻ sinh trước 38 tuần có nhiều nguy cơ mắc bệnh vàng da hơn. Gan của trẻ sinh non kém phát triển hơn so với trẻ sinh đủ tháng, làm gan của trẻ sinh non khó đào thải bilirubin.

– Một số yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non, chẳng hạn như tuổi tác hoặc sinh nhiều con sẽ không thể thay đổi. Nhưng nhiều yếu tố rủi ro về môi trường có thể thay đổi để giảm nguy cơ .

– Đi khám thai theo đúng lịch sẽ đảm bảo mẹ và em bé luôn khỏe mạnh nhất có thể trong suốt thai kỳ. Khám thai đều đặn giúp xác định các vấn đề có thể dẫn đến sinh non và có giải pháp kịp thời.

– Tránh các chất ô nhiễm hóa học. Thuốc lá, rượu, chất gây nghiện và một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ sinh non. Các chất ô nhiễm môi trường cũng có thể góp phần tăng rủi ro sinh non

– Hãy bình tĩnh nhất có thể. Căng thẳng là một nguyên nhân phổ biến gây ra sinh non. Thiếu sự hỗ trợ của người khác, công việc nặng nhọc hoặc áp lực tinh thần. Và bạo lực gia đình, dù là thể chất hay tình cảm, đều có thể góp phần gây ra căng thẳng và dẫn đến sinh non.

– Theo dõi hoặc giảm nguy cơ mắc một số bệnh nhiễm trùng. Các bệnh nhiễm trùng như herpes, giang mai, CMV và toxoplasmosis có thể dẫn đến sinh non cũng như vàng da.

Cho trẻ bú sớm và theo nhu cầu của trẻ

Đặc biệt là bú mẹ thường xuyên trong những giờ đầu và những ngày đầu sau khi sinh giúp giảm nguy cơ vàng da. 

Cho bé bú thường xuyên sẽ giúp trẻ đi tiêu nhiều phân hơn. Sữa cũng cung cấp cho gan của trẻ năng lượng cần thiết để xử lý bilirubin. Phân của trẻ cần phải chuyển từ màu xanh đậm sang màu vàng.

Nếu gặp khó khăn trong việc cho con bú, mẹ cần phải nhờ sự giúp đỡ của những người có chuyên môn. 

Nếu cần có thể cần cho trẻ ăn bổ sung sữa công thức để tránh mất nước và giữ cho tình trạng vàng da không diễn biến xấu hơn. Tuy nhiên cho trẻ bú sữa mẹ vẫn luôn cần được ưu tiên. Vì sữa mẹ chứa nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là những kháng thể quan trọng cho trẻ.

Nhất là sữa non của mẹ những ngày đầu sau sinh. Sữa non hoạt động như một loại thuốc nhuận tràng và sẽ giúp loại bỏ phân su. Việc đào thải phân su sớm giúp loại bỏ bilirubin dư thừa giúp ngăn ngừa vàng da sơ sinh và loại bỏ các chất cặn bã có hại. 

Tìm hiểu thêm: Sữa non của mẹ – Siêu thực phẩm hoàn hảo cho trẻ sơ sinh

Làm Cách Nào Để Biết Mức Bilirubin Của Trẻ Sơ Sinh Có Cao Hay Không?

Xét nghiệm máu là cách để đo lượng bilirubin trong cơ thể trẻ. Ở các bệnh viện, bác sĩ thường sẽ kiểm tra nồng độ bilirubin thường xuyên trước khi xuất viện về nhà. Để giảm thiểu các xét nghiệm máu, máy đo bilirubin xuyên da cũng được sử dụng để theo dõi tình trạng vàng da.

Bác sĩ sẽ cung cấp kết quả xét nghiệm của trẻ cho gia đình khi xuất viện. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ có nguy cơ đạt đến mức bilirubin cần điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu tái khám và sẽ làm xét nghiệm thêm.

Điều Trị Vàng Da Như Thế Nào?

Hầu hết các trường hợp, vàng da sẽ tự biến mất.

Đôi khi, trẻ sơ sinh sẽ cần được điều trị để giảm mức bilirubin. Một cách phổ biến là sử dụng đèn chiếu, da của trẻ sẽ được tiếp xúc với ánh sáng xanh đặc biệt. Da hấp thụ ánh sáng và thay đổi bilirubin để cơ thể dễ dàng đào thải qua phân và nước tiểu.

Cho trẻ sơ sinh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (trực tiếp hoặc gián tiếp) có thể có hại. Và điều này cũng không giúp ích gì cho việc điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh. 

Xem thêm bài viết: Vitamin D và Bệnh Vàng Da ở Trẻ Sơ Sinh có Liên Quan Gì?

Liệu Pháp Chiếu Đèn Có An Toàn Không?

Quang trị liệu, hay thường gọi là chiếu đèn là biện pháp an toàn cho trẻ sơ sinh . Trẻ sẽ được che 2 mắt bằng các miếng che mắt đặc biệt. Bộ phận sinh dục cũng sẽ được bảo vệ.

Phương pháp quang trị liệu đôi khi có thể gây phát ban da hoặc đi tiêu lỏng. Bé có thể cần thêm chất lỏng, chẳng hạn như bú mẹ thường xuyên hơn.

Khi Nào Nên Lo Lắng Về Bệnh Vàng Da Ở Trẻ Sơ Sinh?

Vàng da có thể nghiêm trọng hơn đối với trẻ sơ sinh:

– sinh trước 37 tuần

– cân nặng dưới 2500 gram

– có nhóm máu không tương thích với nhóm máu của mẹ,

– trẻ bị vàng da sớm, đặc biệt là trong 24 giờ đầu,

– vàng da đã chuyển sang tay và chân,

– những trẻ có nhiều vết bầm tím hoặc sưng tấy dưới da đầu sau khi sinh,

– có anh chị em ruột bị vàng da khi sinh và cần được điều trị bằng truyền máu (máu của em bé được lấy ra và thay thế).

Sau Khi Xuất Viện, Khi Nào Nên Đi Khám Bác Sĩ?

Gia đình cần gọi cho bác sĩ nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

– Không chịu bú mẹ hoặc bú bình,

– lúc nào cũng rất buồn ngủ,

– giảm cân nhiều (hơn 10% trọng lượng so với lúc sinh),

– cực kỳ vàng da (tay và chân có màu vàng hoặc cam), hoặc

– bệnh vàng da có vẻ diễn biến xấu hơn.

Nguồn tham khảo:

– How to Prevent Jaundice in Newborns

– Jaundice in newborns